Chemisch gezien is een edelmetaal een in de natuur voorkomend metaal dat nauwelijks reageert met andere stoffen. Edelmetalen roesten bijvoorbeeld niet en zijn goed bestand tegen sommoge zuren – hoewel we u op het hart drukken dit thuis niet uit te testen, met bijvoorbeeld onze ringen in goud. In zuivere vorm zijn vele soorten edelmetalen ook vrij zacht, bijna kneedbaar, en hebben ze een kenmerkende glans.
Wat moet u zoal weten over goud, zilver, platina en enkele andere minder bekende edelmetalen? Welk edelmetaal is perfect voor u, en uw budget? Per edelmetaal kunnen de prijzen best wat verschillen. Ontdek hier alles over 8 edelmetalen. Sommige worden frequent gebruikt door de juwelenmaker, andere net niet.
Neem gerust een kijkje in ons aanbod verlovingsringen in edele metalen
Bij BAUNAT kan u terecht voor gouden en platina juwelen, maar er zijn nog meer edelmetalen beschikbaar. Ze hebben elk hun eigen specifieke eigenschappen, waardoor ze vaak voor verschillende doeleinden worden gebruikt.
Goud is het enige soort edelmetaal dat in oorsprong een okergele kleur heeft. Het is zacht en buigzaam, maar ook erg compact: één gram goud kan geplet en gewalst worden tot een vel bladgoud van maar liefst een vierkante meter groot. Het edelmetaal reageert niet met water of zuurstof. Daarom roest of verkleurt het niet.
Zuiver goud is te zacht voor sieraden. Daarom worden er andere edelmetalen aan toegevoegd.
Elektrum, een natuurlijk voorkomende legering van goud en zilver, heeft een groenige kleur. Het aandeel goud en zilver is hierbij ongeveer fiftyfifty. De Oude Grieken gebruikten het al als betaalmiddel.
Omdat zuiver goud te zacht is voor sieraden, worden andere (edel)metalen eraan toegevoegd, om tot een zogenaamde legering te komen. Geelgoud is bijvoorbeeld een legering van goud, koper en zilver. Er zijn nog andere combinaties mogelijk, waardoor de gele kleur van goud in een andere richting wordt geduwd. Witgoud bevat meer zilver, nikkel of palladium, roodgoud heeft dan weer meer koper in zijn samenstelling. Een goudlegering is in feite een betere optie dan platina voor juwelen. Het is gemakkelijker om de maat aan te passen en is minder onderhevig aan vervormingen.
Paars goud: visueel verbluffend, maar broos.
Het kan ook nog wat exotischer, met paars goud bijvoorbeeld. Dit is een visueel verbluffende, maar broze stof. Paars goud wordt vaker gebruikt als ‘edelsteen’ dan als ringband. Blauw goud is dan weer een verbinding van goud en indium. Afhankelijk van het aandeel indium kan de kleur sterk variëren.
Noch electrum, noch paars of blauw goud hebben echter de klassieke, luxueuze uitstraling van geelgoud, witgoud of roodgoud. Daarom zal u ze niet vinden bij juweliers die kwaliteit hoog in het vaandel dragen.
Maar hoe kan je dan echt goud herkennen? Voor absolute zekerheid laat u een goudtest uitvoeren door een juwelier. Die wrijft het goud over een speciale toetssteen en maakt dan gebruik van toetszuur om de echtheid en het karaatgehalte te bepalen.
De grootste goudklomp die ooit is gevonden, woog een slordige 71 kilogram. Doorgaans komt goud echter voor als een fijne, korrelige structuur, vaak in combinatie met andere metalen zoals zilver, in aders in de scheuren van rotsen diep onder de grond. De concentratie van goud in deze rotsen is erg laag: een ton erts is goed voor 6 à 7 gram goud. Ook diamanten ontstaan diep in de aarde.
Gouderts wordt verwerkt om er het goud uit te filteren.
Gouderts wordt ontgonnen uit goudmijnen en verwerkt om het goud eruit te filteren. Het erts wordt eerst gebroken en fijngemalen en vervolgens opgelost in natriumcyanide – toegegeven, een smerig goedje. Daarna wordt het goud aan een temperatuur van 1600°C verhit en in een staafvormige mal gegoten met een zuiverheid van ongeveer 80%. Een verdere behandeling met chloor en koningswater verhoogt de zuiverheid tot 99,9%.
Op goud valt er uiteraard geen vaste prijs te plakken omdat de prijzen onderhevig zijn aan de veranderingen in de markt. Momenteel* is één gram goud €43,46 waard. Bij andere kleuren van goud, zoals geelgoud, zal de prijs afhankelijk zijn van de hoeveelheid goud in de legering. Als juweliers witgoud of roodgoud smelten, kunnen ze het goud er namelijk terug uithalen. Bij witgoud bijvoorbeeld, wordt 75% goud met 25% andere metalen gemengd, zoals palladium, nikkel, zink en zilver. De prijs van witgoud wordt bepaald door het aantal gram goud dat in de legering zit.
*Deze koers is berekend op 11/10/2019
Toen de Spanjaarden in de Nieuwe Wereld op zoek gingen naar zilver en goud, botsten ze op een merkwaardig metaal dat ‘onmogelijk te smelten was’. Ze zagen het dan ook als een ongewenste verontreiniging van het ontgonnen zilvererts. Dat hadden ze echter goed fout.
Bekijk deze designarmband van platina met 3.32 ct. aan diamanten in detail
Een juweel in platina is duurder dan een juweel in goud
Platina is erg duurzaam, stabiel en kleurvast. Het wordt op een gelijkaardige manier ontgonnen als goud, met het verschil dat een ton erts slechts 1 à 6 gram platina oplevert. Platina juwelen zijn doorgaans duurder dan gouden juwelen.
Momenteel* staat de prijs van platina op €26,38 per gram. Deze prijs is natuurlijk onderhevig aan de markt en zal doorheen de tijd veel schommelen. De goudprijs in pure vorm ligt hoger dan die van platina, maar toch ligt de prijs van platina juwelen hoger dan die van gouden juwelen. Dat heeft de volgende reden: een platina juweel bij BAUNAT bestaat voor 95% uit puur platina, een wit-, geel- of roodgouden juweel bestaat daarentegen voor 75% uit fijn goud.
Goud en platina kent iedereen. En ook zilver is geen onbekende. Al duizenden jaren lang is zilver niet alleen een geliefd edelmetaal voor bijvoorbeeld versieringen, maar ook een veelgebruikt betaalmiddel. Het Frans woord voor geld, namelijk ‘argent’, is niet voor niets afgeleid van het Latijnse woord voor zilver, ‘argentum’.
Zilver is erg populair in de toegepaste kunst.
Door zijn buigbaarheid is zilver gemakkelijk te bewerken. Daarom is deze soort edelmetaal erg populair in de toegepaste kunst. Kandelaars, bestek, juwelendoosjes, religieuze iconen en schrijnen, dwarsfluiten – ze bestaan allemaal uit zilver of zijn bedekt met een zilverlaagje. Zilver oxideert wel snel, maar met een goede poetsbeurt kan dit zo verholpen worden. Tips hebben we daar niet voor, maar wel voor het schoonmaken van uw ring.
De zuiverheid van zilverwerk achterhaalt u in de kleine lettertjes.
Als u zilveren juwelen of andere voorwerpen in huis hebt, kunt u de zuiverheid ervan achterhalen door de kleine lettertjes te bekijken. Staat er aan de binnenkant van uw zilveren ring 925 of AG 925, dan bestaat uw sieraad voor 92,5% uit zilver en 7,5% uit een ander metaal, doorgaans koper. Zilver met deze zuiverheid wordt ook sterling silver genoemd.
De prijs van zilver komt momenteel* neer op €0,52 per gram. De prijs is onderhevig aan de schommelingen in de markt en zal dus van dag op dag anders zijn.
*Deze koers is berekend op 11/10/19.
Absoluut niet zo zeldzaam als goud.
Zilver wordt eveneens gebruikt in gouden juwelen, zoals halskettingen. Zowel geelgouden, roodgouden als witgouden sieraden bevatten een bepaald percentage zilver, om het zachte goud enige stevigheid te bieden. Het is ook absoluut niet zo zeldzaam als goud. De grootste zilverleverancier is Mexico, en in 2018 alleen al werd wereldwijd 27 000 ton zilver ontgonnen.
Bij de keuze witgoud vs. zilver staan sommige mensen voor een moeilijk dilemma. Toch raden wij eerder witgoud aan. Deze legering zal sterker zijn dan een juweel uit puur zilver.
Met palladium, ook alweer een zilverkleurige stof, komen we al wat dichter in de buurt van de soorten edelmetalen waaraan de meeste mensen meteen denken. Sommige juwelen worden van zuiver palladium gemaakt, hoewel het erg zacht en licht is. Maar in de siersmeedkunst wordt palladium vooral gebruikt als toevoeging bij goud, om witgoud te bekomen.
Maak nader kennis met de pracht van deze diamanten halsketting in witgoud
Rodium wordt flinterdun aangebracht op juwelen in witgoud, wegens de hardheid en uitzonderlijke kleur.
Wegens zijn hardheid en uitzonderlijke kleur wordt een flinterdun laagje rodium aangebracht op witgouden juwelen. Witgoud heeft op zich namelijk nog altijd een gelige schijn. Dit proces noemen we rodineren.
Andere metalen zoals magnesium, koper of titanium zijn geen edelmetaal.
Platina smelten en bewerken is moeilijker dan goud smelten en bewerken. Dat vertaalt zich ook in de prijs. Daarnaast is ook het soortelijk gewicht van platina hoger dan dat van goud. Een ring uit 18 karaat witgoud zal dus minder zwaar zijn dan exact hetzelfde model uit platina. Bij de berekening van de prijs speelt het gewicht ook een rol. Daarom zal een platina juweel dus duurder zijn.
Om als edelmetaal gekwalificeerd te worden, moet een metaal niet of maar heel licht onderhevig zijn aan oxidatie. Maar hoe weten we nu welk van de edelmetalen het edelst is? Het antwoord op die vraag vinden we in de spanningsreeks der metalen. Deze reeks rangschikt de metalen naargelang hun reducerend vermogen. Op die manier kan u vlug en handig zien in hoeverre een metaal edel is of niet.
U ziet het: u hebt keuze uit een ruim aanbod metalen, maar sommige zijn toch beter dan andere geschikt voor verwerking in juwelen. Bij BAUNAT kiezen we resoluut voor goud en platina, maar met onze service op maat zijn ook andere metalen absoluut mogelijk. En voor welke edelsteen gaat u? Kijk om inspiratie op te doen alvast eens naar deze prachtige sieraden:
Om er zeker van te zijn dat u de juiste keuze kunt maken, hebben we op andere pagina's alle informatie gezet over de verschillende goudsoorten en platina. Zo kan u optimaal de verschillende opties met elkaar vergelijken en zelf beslissen wat het beste bij u past. Als u blijft twijfelen, helpen de BAUNAT-experten u natuurlijk graag. Lees er hier meer over:
Voor de ringband opteert u bij voorkeur voor hoogwaardige edelmetalen, zoals goud of platina. Die zijn mooi, duurzaam en geschikt voor vrijwel alle mensen met een gevoelige huid (allergieën). Diamanten – van een grote solitaire steen tot een zetting met verschillende kleine diamanten, verlenen de ring extra klasse en uitstraling. Houdt u van kleur, maar zijn gekleurde diamanten voor u net iets te prijzig, dan vindt u vast een prachtige ring met een saffier, robijn of smaragd.
Het gewicht, de slijpvorm, de kleur en de zuiverheid bepalen de kwaliteit van een diamant. Maar zelfs dan blijkt het niet evident om te weten hoe u een diamant kunt kiezen. Voor een groot stuk hangt dit natuurlijk af van uw smaak en uw budget. Ook het materiaal en de vorm van het juweel waarin de edelsteen wordt gezet spelen een rol. Als leek kunt u de echtheid nagaan aan de hand van het certificaat. Het BAUNAT-team adviseert u graag verder bij uw persoonlijke keuze.
Of uw oorbellen al dan niet bezet zijn met diamanten is volledig uw persoonlijke keuze. Maar om problemen met allergische reacties of ontstekingen te vermijden, moeten ze wel vervaardigd zijn uit kwalitatieve edelmetalen (zoals alle oorbellen bij BAUNAT). Witgoud en platina geven de oorbellen een eigentijdse toets, roodgoud is momenteel heel gegeerd voor vintage ontwerpen en wie een meer klassieke stijl verkiest gaat voor geelgoud.